שפות שמיות – הבדלי גרסאות
תוכן שנמחק תוכן שנוסף
אין תקציר עריכה תגית: שוחזרה |
ביטול גרסה 30022112 של 5.22.128.89 (שיחה)השחתה?? |
||
שורה 1:
[[קובץ:Semitic 1st AD.svg|300px|ממוזער|
[[קובץ:Semitic languages.svg|300px|ממוזער|
'''השפות השמיות''' הן ענף [[צפון]]-[[מזרח|מזרחי]] במשפחת [[שפות
{{ציטוט|תוכן=וּלְשֵׁם יֻלַּד גַּם
שפות
* '''הגייה''': מספר ה[[עיצור]]ים גדול פי כמה ממספר ה[[תנועה (פונולוגיה)|תנועות]] (במודל
* '''
* '''דקדוק''': ריבוי [[גוף (בלשנות)|גופים]] ל[[הטיה (דקדוק)|הטיית]] הפעלים ומיעוט יחסי של [[זמן (בלשנות)|תצורות]] זמן להטייתם. על פי רוב, הטיות הפעלים נעשות בשינוי התנועות שלהם ובצירוף
* '''כתב''': כיום, כל השפות השמיות הכתובות (פרט ל[[מלטזית]]) עושות שימוש במערכות כתב המבוססות על [[
== מורפולוגיה ==
מבחינה מורפולוגית, השפות השמיות
במסגרת ה[[בלשנות גנרטיבית|בלשנות הגנרטיבית]]
== פונולוגיה==
מבחינה פונולוגית, השפות השמיות
=== מעתקי עיצורים בשפות שמיות מרכזיות (עברית,
{| border="1" align="center" cellspacing="0"
|-
! colspan="8" | ההקבלה בין עברית,
|-
! colspan=2 align="center" | -
! colspan=3 align="center" | ההקבלה
! colspan=3 align="center" |
|-
! תעתיק שמי
! align="center" | תעתיק [[IPA]]
! align="center" |
! align="center" |
! align="center" |
! align="center" | המילים בעברית בהגייה ספרדית
! align="center" | המילים
! align="center" | המילים בערבית
|-
| align="center"| ʼ
| align="center"| ʔ
| align="center" |
| align="center" | ܐ
| align="center" | أ {{
|
| ܐܒܐ (ʔawa)
| أب (ʔab)
|-
| colspan=2 align="center" | b
| align="center" | ב {{
| align="center" | ܒ ב {{
| align="center" | ب {{
| בית (bayit)
| ܒܝܬܐ (beθa)
שורה 57:
|-
| colspan=2 align="center" | g
| align="center" | ג {{
| align="center" | ܓ ג {{
| align="center" | ج {{
| גמל (gamal)
| ܓܡܠܐ (gamla)
שורה 65:
|-
| colspan=2 align="center" | d
| align="center" | ד {{
| align="center" | ܕ ד {{
| align="center" | د {{
| יד (yad)
| ܝܕܐ (ʔiða)
שורה 73:
|-
| colspan=2 align="center" | h
| align="center" | ה {{
| align="center" | ܗ ה {{
| align="center" | ه {{
| נהר (nahar)
| ܢܗܪܐ (nahra)
שורה 81:
|-
| colspan=2 align="center" | w
| align="center" | ו {{
| align="center" | ܘ ו {{
| align="center" | و {{
| ורד (vered)
| ܘܪܕܐ (warda)
שורה 89:
|-
| colspan=2 align="center" | z
| align="center" | ז {{
| align="center" | ܖ ז {{
| align="center" | ز {{
| זית (zayit)
| ܙܝܬܐ (zeθa)
שורה 98:
| align="center" | ḏ
| align="center" | ð
| align="center" | התמזגה עם ז {{
| align="center" | התמזגה עם ܕ ד {{
| align="center" | ذ {{
| זכר (zaxar)
| ܕܝܟܪܐ (dikra)
שורה 107:
| align="center"| ḥ
| align="center"| ħ
| align="center" | ח {{
| align="center" | ܚ ח {{
| align="center" | ح {{
| חמור (ħamor)
| ܚܡܪܐ (ħmara)
שורה 116:
| align="center"| ḫ
| align="center"| χ
| align="center" | התמזגה עם ח {{
| align="center" | התמזגה עם ܚ ח {{
| align="center" | خ {{
| חמש (ħameʃ)
| ܚܡܫ (ħamʃ)
שורה 125:
| align="center" | ṭ
| align="center" | tʼ
| align="center" | ט {{
| align="center" | ܛ ט {{
| align="center" | ط {{
| טבח (tˁabbaħ)
| ܛܒܟܐ (tˁabbaħa)
שורה 134:
| align="center" | y
| align="center" | j
| align="center" | י {{
| align="center" | ܝ י {{
| align="center" | ي {{
| יום (yom)
| ܝܘܡܐ (yoma)
שורה 142:
|-
| colspan=2 align="center" | k
| align="center" | כ {{
| align="center" | ܟ כ {{
| align="center" | ك {{
| כלב (kelev)
| ܟܠܒܐ (kalba)
שורה 150:
|-
| colspan=2 align="center" | l
| align="center" | ל {{
| align="center" | ܠ ל {{
| align="center" | ل {{
| לשון (laʃon)
| ܠܝܫܢܐ (liʃʃana)
שורה 158:
|-
| colspan=2 align="center" | m
| align="center" | מ {{
| align="center" | ܡ מ {{
| align="center" | م {{
| מלך (melex)
| ܡܠܟܐ (malka)
שורה 166:
|-
| colspan=2 align="center" | n
| align="center" | נ {{
| align="center" | ܢ נ {{
| align="center" | ن {{
| נהר (nahar)
| ܢܗܪܐ (nahra)
שורה 174:
|-
| colspan=2 align="center" | ts > s
| align="center" | ס {{
| align="center" | ܤ ס {{
| align="center" | התמזגה עם س {{
| סייף (sayyaf)
| ܤܝܦܐ (sayyafa)
שורה 183:
| align="center"| ʻ
| align="center"| ʕ
| align="center" | ע {{
| align="center" | ܥ ע {{
| align="center" | ع {{
| עין (ʕayin)
| ܥܝܢܐ (ʕena)
שורה 192:
| align="center"| ġ
| align="center"| ʁ
| align="center" | התמזגה עם ע {{
| align="center" | התמזגה עם ܥ ע {{
| align="center" | غ {{
| מערב (maʕarav)
| ܡܥܪܒܐ (maʕrawa)
שורה 200:
|-
| colspan=2 align="center" | p
| align="center" | פ {{
| align="center" | ܦ פ {{
| align="center" | ف {{
| פיל (pil)
| ܦܝܠܐ (pila)
שורה 209:
| align="center"| ṱ
| align="center"| θʼ / tθʼ
| align="center" | התמזגה עם צ {{
| align="center" | התמזגה עם ܛ ט {{
| align="center" | ظ {{
| צהרים (sˁohorayim)
| ܛܗܪܐ (tˁahra)
שורה 218:
| align="center"| ṣ
| align="center"| sʼ / tsʼ
| align="center" | צ {{
| align="center" | ܨ צ {{
| align="center" | ص {{
| צום (sˁom)
| ܨܘܡܐ (sˁoma)
שורה 227:
| align="center"| ṣ́
| align="center"| ɬʼ / tɬʼ
| align="center" | התמזגה עם צ {{
| align="center" | התמזגה עם ܥ ע {{
| align="center" | ض {{
|
| ܐܪܥܐ (ʔarʕa)
| أرض (ʔardˁ)
שורה 236:
| align="center"| q
| align="center"| q / kʼ
| align="center" | ק {{
| align="center" | ܩ ק {{
| align="center" | ق {{
| קם (qam)
| ܩܡ (qam)
שורה 244:
|-
| colspan=2 align="center" | r
| align="center" | ר {{
| align="center" | ܪ ר {{
| align="center" | ر {{
|
| ܪܐܫܐ (reʃa)
| رأس (raʔs)
שורה 253:
| align="center" | s > š
| align="center" | s > ʃ
| align="center" | שׁ {{
| align="center" | ܫ שׁ {{
| align="center" | س {{
| שנה (ʃana)
| ܫܢܬܐ (ʃanta)
שורה 262:
| align="center" | ṯ
| align="center" | θ
| align="center" | התמזגה עם שׁ {{
| align="center" | התמזגה עם ܬ ת {{
| align="center" | ث {{
| שור (ʃor)
| ܬܘܪܐ (tora)
שורה 271:
| align="center" | ś
| align="center" | ɬ / tɬ
| align="center" | שׂ {{
| align="center" | התמזגה עם ܤ ס {{
| align="center" | ش {{
| עשׂר (ʕeser)
| ܥܣܪ (ʕasar)
שורה 279:
|-
| colspan=2 align="center" | t
| align="center" | ת {{
| align="center" | ܬ ת {{
| align="center" | ت {{
| מוות (mavet)
| ܡܘܬܐ (moθa)
שורה 287:
|-
|}
==השפות והעמים הדוברים
===שפות שמיות חיות ומספר דובריהן===
[[קובץ:Karte der Afroasiatischen Sprachen-HE.png|
הערכות משנת 2020<ref>{{קישור כללי|כתובת=https://www.britannica.com/topic/Semitic-languages|כותרת=Semitic languages {{!}} Definition, Map, Tree, Distribution, & Facts|
#[[ערבית]] (ספרותית
#[[
#[[עברית]] - 7,000,000
#[[תיגרינית|טיגריניה]] - 5,800,000
#[[
#[[תיגרה|טיגרה]] - 1,000,000
#[[
#[[מלטזית]] - 370,000
#[[שפות דרום ערב החדשות]] - 130,000
#[[
#[[
=== מיון השפות והעמים השמיים ===
שורה 312:
==== [[שפות שמיות מזרחיות|שמיות מזרחיות]] ====
*'''[[
**[[
**[[
**[[בבלית]] *
**[[
*'''[[
==== [[שפות שמיות מערביות|שמיות מערביות]] ====
*[[שפות
**[[געז]] (
**[[תיגרינית|טיגריניה]]
**[[תיגרה|טיגרה]]
***[[
**
***אמהרית-ארגובה
****[[
****[[
***
****[[
****מזרח [[
*****
*****סלטי
*****
***
****קבוצת נ׳
*****[[
*****
*****דובי
*****גלילה *
****קבוצת ת׳
*****מוהר
*****מערב
******
******
******
******גומר
******גורה
******
******
******
******מסמס *
*שפות דרום ערב החדשות
**שפות דרום ערב החדשות המערביות
***[[מהרי]] (והניבים חרסוסית
***[[הוביוט|הובּיוט]] ?
**שפות דרום ערב החדשות המזרחיות
***[[ג'
***[[סוקוטרית|סוקוטרי]]
*'''[[שפות שמיות מרכזיות|שמיות מרכזיות]]''' ([[שמית תיכונה]])
**[[שפות דרום ערב העתיקות]]
***[[
***[[
***[[
***[[חצרמוותית]]
**שפות צפון ערב העתיקות
***[[תמודית|ת'מודית]] *
***[[
***[[תימנית]] *
***[[
***[[
***[[
** ערבית-
*** [[
*** [[ערבית]]
****[[ערבית
****[[ערבית מודרנית]] על ניביה: [[ערבית לבנונית|לבנונית]], [[ערבית
*****[[מלטזית]] (התפצלה מ[[ערבית מגרבית]], וכבר
**[[שפות שמיות צפוניות מערביות|שמיות צפוניות מערביות]]
***[[
***[[
***[[שפות כנעניות|כנענית]]
****[[עברית]]
*****[[עברית
*****[[עברית
*****עברית
*****[[תקופת הביניים של העברית|עברית בימי הביניים]] (שפה כתובה וליטורגית,
*****[[עברית
****[[פיניקית]] *
*****גבלית (Byblian) *
*****פיניקית סטנדרטית *
******פיניקית חוֹפִית (
******פיניקית ים תיכונית (בקולוניות) *
******[[פונית|פּוּנית]] ([[קרת חדשת]]) *
*******פונית חדשה
****[[עמונית]] *
****[[
****[[
***[[
****
****
****
*****
*****[[נבטית]] *
*****[[תדמורית]] {{
*****[[התרנית|
****
*****
******
******
******
*****
******[[
******[[מנדעית]]
******[[סורית]]
****[[
*****[[
*****
*****[[
*****מנדעית חדשה (
***לשונה של [[כתובת בלעם]]
***שמאלית
*
==
* [[שמיים (עמים)|עמים שמיים]]
* [[שפות שמיות דרומיות]]
שורה 436:
* [[שפות שמיות צפון-מערביות]]
==
* [[חיים מנחם רבין|חיים רבין]], '''שפות שמיות: פרקי
* [[גד בן-עמי צרפתי]] (עורך), '''מחקרים בעברית ובלשונות שמיות. מוקדשים לזכרו של פרופ' [[
<div style="direction: ltr;">
* Patrick R. Bennett. ''Comparative Semitic Linguistics: A Manual''. Eisenbrauns 1998. {{ISBN|1575060213}}.
שורה 459:
* John Huehnergard, [http://www.bartleby.com/61/10.html Proto-Semitic Language and Culture] ([http://www.bartleby.com/61/ American Heritage Dictionary] website).
</div>
* [http://humanities.tau.ac.il/semitic/ המגמה לבלשנות שמית
== הערות שוליים ==
{{הערות שוליים}}
[[קטגוריה:שפות
[[קטגוריה:שפות שמיות|*]]
[[קטגוריה:בלשנות שמית]]
|