סר פטריק ספנס

סר פטריק ספנס (אנגלית: Sir Patrick Spens) היא בלדה עממית סקוטית, שפורסמה לראשונה בשנת 1765.

Sir Patrick Spens

The king sits in Dunfermline toune
drinking the blude reid wine,
"O whar will I get guid sailor,
To sail this schip of mine?"

Up and spak an eldern knicht,
Sat at the kings richt kne:
"Sir Patrick Spens is the best sailor
That sails upon the se."

The king has written a braid letter,
And signed it wi his hand,
And sent it to Sir Patrick Spens,
Was walking on the sand.

To Noroway! to Noroway!
to Noroway oer the faem!
The king's daughter to Noroway
'Tis thou maun tak' her hame.

The first line that Sir Patrick red,
A loud lauch lauched he;
The next line that Sir Patrick red,
The teir blinded his ee.

"O wha is this has don this deid,
This ill deid don to me,
To send me out this time o' the yeir,
To sail upon the se!

"Mak hast, mak haste, my mirry men all,
Our guid schip sails the morne":
"O say na sae, my master deir,
For I feir a deadlie storme.

"Laie late yestreen I saw the new moone,
Wi the auld moone in her arme,
And I feir, I feir, my deir master,
That we will cum to harme."

O our Scots nobles wer richt laith
To weet their cork-heild schoone;
Bot land owre a' the play wer playd,
Thair hats they swam aboone.

O lang, lang may the ladies sit,
Wi' their fans into their hand
Or ere they see Sir Patrick Spens
Come sailing to the strand.

O lang, lang may the ladies stand,
Wi thair gold kems in their hair,
Waiting for thair ain deir lords,
For they'll se thame na mair.

Haf owre, haf owre to Aberdour,
It's fiftie fadom deip,
And thair lies guid Sir Patrick Spens,
Wi the Scots lords at his feit.

עלילה עריכה

לסיפור הבלדה מספר גרסאות, שכולן בנויות סביב אותן התרחשויות בסיסיות.

מלך סקוטלנד קורא לאמיץ שבחובלים להוציא את ספינתו אל הים. השם "סר פטריק ספנס" מוזכר לראשונה על ידי אחד מיושבי ימינו של המלך, ונשלח מכתב אל סר פטריק הדורש ממנו לצאת אל הים. זהו אמצע החורף, ועוזריו של סר פטריק מזהירים אותו כי מסוכן לצאת לים בסערה שכזו. אך החובל הנועז נשאר נאמן למצוות המלך, ובידיעה שהוא ואנשיו הולכים למות, הוא מחליט לצאת אל הים. ספינתו של סר פטריק טובעת, אנשיה אתה. הסצנה הבאה המתוארת בבלדה, היא מחזה כובעיהם הצפים של אנשיו של סר פטריק, והגבירות על היבשה המחכות לחובלים שישובו - לחינם.

תרגום לעברית עריכה

הבית הראשון מתרגומו של נתן אלתרמן:

המלך יושב בקרית דמפרלין
שותה את יינו האדום כדם.
"מי יתנני"-אומר הוא-"חובל עז לבב
שיוציא ספינתי אל הים."

מאפיינים עריכה

הבלדה מתאפיינת במאפיינים רבים הנפוצים בבלדות עממיות אחרות, כגון:

  • פערי מידע: לא ידועה הסיבה לרצונו של המלך לשלוח ספינה אל הים, וכמו כן לא ידוע האינטרס של עוזר המלך להפיל את העונש על סר פטריק ספנס.
  • סוף טראגי: סר פטריק ואנשיו טובעים בים.
  • רמזים מטרימים: המלך יושב בקריית דמפרלין שותה את יינו האדום כדם חל שימוש במילה דם כדי לבשר כי הסוף יהיה טרגי.

ראו גם עריכה

קישורים חיצוניים עריכה

 
חלון ויטראז מאת Charles Cameron Baillie.
  ערך זה הוא קצרמר בנושא ספרות. אתם מוזמנים לתרום לוויקיפדיה ולהרחיב אותו.